تلسکوپ

آشنایی مختصر با انواع تلسکوپهای اپتیکی – چند مدل تلسکوپ وجود دارد؟

تلسکوپ های اپتیکی را از نظر ساختار در سه نوع دسته بندی میکنند. در مورد ساختار تلسکوپ های اپتیکی میتوان به تلسکوپ های شناخته شده در بازار ایران اشاره کرد که معمولا در سه دسته بندی تلسکوپ شکستی ، تلسکوپ بازتابی (آئینه ای) و تلسکوپ ترکیبی (ماکستوف و اشمیت گاسکرین) قرار میگیرند.

به ساختاری که یک لوله معمولا دراز و باریک داشته و یک عدسی بزرگ در جلوی لوله و یک یا چند عدسی چشمی در سمت دیگر آن است ساختار تلسکوپ شکستی میگویند و این تیپ تلسکوپ ها را میتوان در طبیعت هم استفاده نمود.

به ساختاری که یک لوله نه چندان دراز با قطر زیاد داشته (چاق بنظر میرسند) و وقتی از جلوی لوله به داخل آن نگاه میکنیم در انتهای آن یک آینه مقعر میبینیم ،  تلسکوپ بازتابی میگویند که پر واضح است که نور از سوراخ دهانه وارد شده و در انتهای لوله توسط ائینه مجدد کانونی میشود و چشمی این تیپ تلسکوپ ها عمود بر بدنه نزدیک به جلوی لوله قرار دارد.

ساختار تلسکوپ های ترکیبی همانطور که از نامشان پیداست ترکیب تلسکوپ شکستی و بازتابی ست و نور درون لوله چند بار جابجا شده و در نهایت مثل انواع شکستی از بخش انتهای لوله قابل مشاهده ست و معمولا این نوع تلسکوپها کوتاه و لوله پهنی دارند.

اعداد نوشته شده روی تلسکوپها به چه معنی است؟

در معرفی تلسکوپ بعد از اشاره به ساختار آن به یک عدد که برای آن عنوان میکنند بر میخوریم که بعنوان مثال این عدد بدین شکل است 70076 که دو عدد آخر آن یعنی ۷۶ معرف قطر عدسی جلویی یا آئینه بکار رفته در تلسکوپ است که در مثال ما عدد ۷۶ یعنی آینه اصلی استفاده شده در آن ۷.۶ سانتیمتر قطر دارد و بدیهی ست که هر چه قطر عدسی یا آینه تلسکوپ بیشتر باشد ، نور بیشتری جمع کرده و بزرگنمایی و تصویر واضح تری ارائه میکند و میتواند اجرام کم نور تر را هم نمایش دهد و در نهایت هر چی این قطر بیشتر باشد طراحی و ساخت آن سخت تر شده و قیمت آن نیز تصاعدی بالا میرود.

در مورد بخش اول این عدد (منظور ۷۰۰) ، این بخش دوم معرف فاصله کانونیست و میتواند معرف طول لوله در تلسکوپ های شکستی یا آینه ای نیز باشد یعنی جایی که نور از عدسی گذشته و کانونی میشود ۷۰ سانتیمتر یا ۷۰۰ میلیمتر است و میتوان تشخیص داد طول لوله آن کمی بیش از ۷۰ سانتیمتر میباشد.

بزرگنمایی تلسکوپ چگونه محاسبه میشود؟

بطور معمول بزرگنمایی هایی که بروی تلسکوپ ها درج میشود ، حد نهایی بزرگنمایی قابل استفاده است اما همیشه به چنین بزرگنمایی یی نیاز نیست و بایست توجه داشت که با یک قطر همسان هر چه بزرگنمایی را بالا ببرید از شفافیت تصویر کاسته میشود و گاهی نیز این بزرگنمایی های درج شده صرفا جنبه تبلیغی دارند و کاربردی نیستند همانند کیلومتر اتوموبیل شما که شاید روی آن ۲۲۰ درج شده ولی بندرت بتوان با این سرعت حرکت نمود!

بطور معمول یک قاعده برای بدست آوردن بزرگنمایی کاربردی وجود دارد و آن از تقسیم فاصله کانونی بر ضریب عدسی چشمی حاصل میشود. بعنوان مثال اگر از عدسی ضریب ۱۲.۵ بدون بارلو لنز استفاده کنیم بزرگنمایی بدست آمده حاصل تقسیم ۷۰۰ بر ۱۲.۵ است که نتیجه ۵۶X میشود و اگر بارلو را به آن اضافه کنیم ضریب بارلو در بزرگنمایی بدست آمده ضرب میشود که در اینجا حاصل آن بزرگنمایی ۱۱۲ برابری میشود.
معکوس نمودن و وارونگی تصاویر توسط  تلسکوپها همانطور که در پاراگراف های قبلی نیز عرض شد مدل های مختلف نیوتونی و شکستی بسته به ساختاری که دارند تصویر را وارونه یا معکوس نمایش میدهند گویی که جای آسمان و زمین عوض شده و یا سمت چپ و راست جابجا میشوند. این جزو ساختار تلسکوپ هاست که در دوربین های شکاری با قرار گیری منشور به تصویر مستقیم تبدیل میشود اما در تلسکوپ ها معمولاً از منشور استفاده نمیشود چرا که استفاده از هر تعداد لنز یا منشور بیشتر ، مساویست با افت نور بیشتر و این بدین معنی ست که برخی اجرام کم نور اعماق کهکشان را از دست خواهید داد از اینرو کمپانی های سازنده فقط در برخی مدلهای آموزشی از منشور و تصویر مستقیم استفاده میکنند و در عمل بیشتر تلسکوپهای آینه ای تصاویری وارونه و تلسکوپهای شکستی تصویری معکوس و تلسکوپهای ترکیبی بعضا هم وارونه و هم معکوس عمل میکنند و این مورد برای رصد گر هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. بقول انیشتین که میگوید ” یک نقطه ثقل به من بدهید تا دنیا را با آن جابجا کنم” در واقع زمین ما در کهکشانی بدون نقطه ثقل شناور است و این مائیم که دنیا را  از دید خود و جایی که در آن قرار داریم میسنجیم.

توان گرد آوری نور چگونه محاسبه میشود؟

توان گرد آوری نور به میزانی که بتوان پرتوهای نوری را جمع نمود اشاره دارد که بهترین شاخص برای اندازه گیری آن ، مقایسه این توان با توان جمع آوری نور در چشم انسان است. بدیهی ست هر چه عدسی یا آینه تلسکوپی بزرگتر باشد به همان نسبت توان جمع آوری نور تلسکوپ بیشتر و تصاویر روشن تر شده و حتی اجرام کوچک تر که در فواصل بسیار دورتری هستند قابل تشخیص میشوند. بطور کلی توان گرد آوری نور از مجذور قطر عدسی نسبت به قطر مردمک چشم انسان محاسبه میشود که عموما قطر مردمک چشم را ۶ میلیمتر در نظر میگیرند که در این محصول که تلسکوپ 70076 هست بایستی عدد ۷۶ یعنی قطر آینه را بر عدد ۶ تقسیم نمائیم که حاصل این تقسیم عدد ۱۲.۶۶ میشود حال مجذور این عدد را میگیریم که یعنی عدد ۱۲.۶۶ را در ۱۲.۶۶ ضرب میکنیم که حاصل آن برابر با ۱۶۰.۲۷ میشود که با صرف نظر از عدد پس از ممیز به عدد ۱۶۰ میرسیم که توان گرد آوری نور در این تلسکوپ میباشد و معنی آن اینست که این مدل ۱۶۰ برابر سطح چشم انسان نور جمع آوری میکند. به همین راحتی!

برای آشنایی بیشتر با تلسکوپ مطالعه مقالات درج شده در وبسایت را نیز به شما پیشنهاد میکنیم. امید است مفید واقع شود. لطفاً اینجا کلیک نمائید.